Ecology

นิเวศวิทยา (Ecology) คือ วิชาที่ศึกษาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับถิ่นที่อยู่และสิ่งแวดล้อม ซึ่งประกอบไปด้วย ส่วนที่มีชีวิตและไม่มีชีวิต

โครงสร้างของระบบนิเวศ

Biosphere คือ โลกของสิ่งมีชีวิต เป็นระบบนิเวศที่ใหญ่ที่สุด ประกอบด้วยระบบนิเวศต่างๆ ในระบบนิเวศ(Ecosystem) ประกอบด้วยกลุ่มสิ่งมีชีวิต(Community) และสิ่งมีชีวิต(Organism) ชนิดเดียวกันที่อาศัยอยู่ร่วมกันเรียกว่า ประชากร (Population)

ลำดับโครงสร้างของระบบนิเวศ

Organism → Population → Community → Ecosystem → Biosphere

โครงสร้างของสิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศ

แบ่งออกเป็น 3 ระดับ (trophic levels) คือ

1. ผู้ผลิต(producer) ได้แก่พืช สาหร่าย โปรโตซัว โดยมีบทบาทในการนำพลังงานจากแสงอาทิตย์มากระตุ้นสารอนินทรีย์บางชนิดให้อยู่ในรูปของสารอาหาร

2. ผู้บริโภค(consumer) ได้แก่ สัตว์ที่ดำรงชีวิตอยู่ได้ด้วยการกินสิ่งมีชีวิตอื่น ได้แก่

– ผู้บริโภคพืช (herbivore หรือ primary consumer)

– ผู้บริโภคสัตว์ (carnivore หรือ secondary consumer)

– ผู้บริโภคทั้งสัตว์ทั้งพืช (omnivore)

3. ผู้ย่อยสลายสารอินทรีย์(decomposer) ได้แก่ เห็ด รา แบคทีเรีย และจุลินทรีย์ต่างๆ ที่สามารถย่อยสลายซากพืช ซากสัตว์ หรือสารอินทรีย์ ให้เป็นสารอนินทรีย์พืชสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้

ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตด้วยกันเอง

>>อยู่ร่วมกัน(Symbiosis)

‣ พึ่งพาอาศัยกัน(Mutualism) ได้ประโยชน์ทั้งคู่ (+,+) แยกจากกันไม่ได้

‣ ได้ประโยชน์ร่วมกัน(Proto-cooperation) ได้ประโยชน์ทั้งคู่ (+,+) แยกจากกันได้

‣ อิงอาศัย (Commensalism) ฝ่ายหนึ่งได้ประโยชน์ แต่อีกฝ่าย ไม่ได้ไม่เสีย

ประโยชน์ (+,0)

>>ทำลายกัน(Antagonism)

‣ ภาวะปรสิต (Parasitism)

ฝ่ายหนึ่งได้ประโยชน์ อีกฝ่ายเสียประโยชน์(+,-) ฝ่ายที่ได้ประโยชน์ไปเกาะอาศัยกับฝ่ายเสีย

ประโยชน์ซึ่งเรียกว่าhost เมื่อhostตาย ปรสิตก็ตายด้วย

‣ ภาวะหลั่งสารต่อต้าน(Antibiosis)

ฝ่ายหนึ่งไม่ได้ไม่เสียประโยชน์ อีกฝ่ายหนึ่งเสียประโยชน์(0,-) ฝ่ายหนึ่งปล่อยสารที่ควบคุมการเจริญของอีกฝ่าย

‣ ภาวะล่าเหยื่อ(Predation)

ฝ่ายหนึ่งได้ประโยชน์ ฝ่ายหนึ่งเสียประโยชน์ (+,-) ผู้ล่า(Predator) ล่าเหยื่อกิน(Prey)

‣ภาวะแก่งแย่งแข่งขัน(competition)

เสียประโยชน์ทั้งคู่(-,-) แย่งทรัพยากรที่มีจำกัด

>>ไม่มีความสัมพันธ์กัน

‣ Neutralism(0,0)